Een boek dat praktisch is, fijn wegleest en direct handvatten biedt om differentiatie in de klas mogelijk te maken, dat is het boek differentiëren in 5, 4, 3. Een aanrader voor een ieder die het differentiëren beter in de vingers wil krijgen.
Differentiëren in 5, 4, 3
Over het boek
Differentiëren in 5, 4, 3 is een praktisch boek met voorbeelden, stappenplannen en achtergrondinformatie om zelf aan de slag te gaan om te differentiëren. De auteurs beschrijven hun idee aan de hand van vijf principes, vier fases en drie B’s. Ook laten de auteurs merken dat er verschillende mogelijkheden zijn om te differentiëren. De doelgroep van het boek is alle leerkrachten, intern begeleiders, aankomende leerkrachten en kwaliteitszorgmedewerkers die werken in het primair onderwijs. De ideeën uit het boek zijn niet gevonden aan één methode. Daardoor kunnen ze gebruikt worden met papieren methodes én bij scholen die digitaal werken. Het voorwoord van het boek is geschreven door professor dokter Eddie Denessen.
Wat draagt het boek bij
De auteurs geven aan dat differentiëren plaatsvind in vier fases, die niet los van elkaar gezien kunnen worden, namelijk:
- Het voorbereiden van een periode en blok
- Een les voorbereiden
- Het uitvoeren van een les
- Na afloop van een les zowel het proces als het product evalueren.
Om goed te kunnen differentiëren heb je vaardigheden en kennis nodig. Ook moet je er bij adaptieve verwerkingssoftware op letten dat het systeem jouw differentiatie taken niet overneemt.
In elk van de vijf fasen komen de onderstaande vijf onderliggende principes terug:
- Werk doelgericht: houdt doel (en samenhang lesdoel en blokdoel) voor ogen.
- Monitor voortdurend (voortdurend info verzamelen over begrip en voorgang van de leerlingen)
- Daag uit: hoge verwachtingen en wees ambitieus voor ALLE leerlingen: spreek ze ook uit.
- Stem instructie(s) en verwerking af: pas aan op basis van geconstateerde verschillen
- Stimuleer zelfregulatie: laat leerlingen zelf nadenken over wat ze nodig hebben om doelen te behalen: leerlingen eigenaar maken van het leerproces: als leerkrachten durven loslaten en fouten moeten laten maken.
Als leerkracht maak je daarbij steeds keuzes die voldoenden aan drie B’s:
- bewuste keuze
- beredeneerde keuze
- betekenisvolle keuze
In het boek worden de bovenstaande principes verder uitgelegd.
Mijn mening
Dit was een boek dat voor mij kwam op het juiste moment. Op onze school hebben we flinke stappen gemaakt op het gebied van onderwijs en zicht houden op wat de leerlingen beheersen. Op dit moment volgen we daarbij een intensief EDI traject. Dit boek biedt vanuit een duidelijke visie voldoende informatie om binnen de stappen die we nu gezet hebben differentiatie in de klassen mogelijk te maken.
Wat ik mooi vind, is dat de auteurs onderscheid maken in verschillende soorten doelen: oriëntatiedoelen, beheersingsdoelen, onderhoudsdoelen, automatiseringsdoelen, remediëringsdoelen en verrijkingsdoelen. Ook gaan de auteurs uit van het voorbereiden van een blok/ thema of lessenserie in het geheel, Hierbij kijk je als leerkracht kritisch naar de doelen die dat blok van belang zijn. Een manier van werken die mij aanspreekt en waarbij ik denk dat je heel gericht onderwijs kunt geven aan de gehele groep, met aandacht voor ieder individu. Dit boek kan daarom in mijn ogen na implementatie in de praktijk helpen bij het bieden van passend onderwijs aan de leerlingen.
Boekgegevens
Titel: Differentiëren in 5, 4, 3
Ondertitel: Stem je onderwijs af op de verschillen tussen leerlingen
Auteurs: Trijnke Keuning, Marieke van Geel en Cindy Smienk-Otten
Uitgeverij: Pica
