Het is belangrijk dat leerlingen elkaar goed (leren) kennen en leren om te gaan met elkaars ideeën en zienswijze. Associatie en filosoferen met de groep zijn werkvormen die hier goed bij kunnen helpen.
Associatie en filosoferen met de groep – natuur
Filosoferen met kinderen
Filosoferen is samen zoeken naar antwoorden op vragen, samen leren nadenken, luisteren naar de ander en dan een mening geven. Bij filosoferen kun je geen goede en foute antwoorden geven. Kinderen denken soms op een andere manier dan volwassenen. Door te filosoferen leer je kinderen dan ook op een heel andere manier kennen.
Associatie met kinderen
Bij associatie doe je een beroep op de verbeelding van kinderen. Waar denken zij aan bij een bepaalde prikkel? Raakt iets hen en waarom?Associëren wordt meestal gedaan met behulp van een ruime hoeveelheid afbeeldingen. Deze kunnen iemand raken en tot zijn of haar verbeelding spreken.
Kennismaken en elkaar beter leren kennen
Met filosoferen en associatie leer je elkaar als leerlingen en groep beter kennen. In de eerste weken van het schooljaar zullen vooral hogere groepen elkaar meestal al vrij goed kennen. Het is dan goed om in deze Gouden Weken wel oefeningen te doen waarin er ruimte is om de kennismaking te verdiepen. Hierbij kunnen eventuele nieuwkomers in de groep ook makkelijker hun plekje vinden.
Filosofeer kaarten
Daarom heb ik een set Filosofeerkaarten – natuur samengesteld. Deze set bevat allemaal foto’s die ik zelf heb gemaakt. De bedoeling is dat je als leerkracht een opdracht meegeeft voordat je de leerlingen vraagt naar de kaarten te kijken. Hierbij kan de opdracht bijvoorbeeld zijn: ‘Pak een kaart die goed past bij jouw vakantie’. De leerlingen moeten dan in stilte een kaart pakken. Vervolgens stimuleer je de leerlingen met elkaar het gesprek aan te gaan over de kaart en de link tussen hun eigen vakantie en deze foto.
In een later stadium van het schooljaar kun je leerlingen stimuleren om een kaart te pakken die past bij hun gevoel of hun behoefte. Ook kun je de kaarten gebruiken om met de leerlingen te filosoferen over de foto zelf. Hierbij kan dan klassikaal gesproken worden over het verschil van beleving bij bepaalde foto’s. Hierdoor leren de leerlingen elkaar beter kennen en leer je als leerkracht ook heel veel over jouw groep.
