Bert Wienen vraagt zich in zijn nieuwste boek af of er nog wel sprake is van een pedagogische basis. Een recensie bij dit boek.
Laat/d de pedagogische basis met rust
Het boek
De auteur stelt dat ons jeugdbeleid de afgelopen jaren enorm is uitgedijd en hierdoor misschien wel de belangrijkste fundamenten verdrukt. Is er door het overweldigende jeugdbeleid nog wel sprake van een pedagogische basis? Door steeds meer geld naar individuele hulpverlening in de jeugdhulp, worden steeds meer voorzieningen als buurthuizen en zwembaden gesloten en hebben sportclubs en verenigingen voor kunst en cultuur het moeilijk. Een sterke pedagogische basis benadrukt de kracht van alledaagse opvoeding en de veerkracht van kinderen. Het is essentieel deze basis te versterken om een evenwichtige en effectieve benadering van opvoeding te waarborgen. Bij de pedagogische basis moet het volgens de auteur niet gaan op de juridische verantwoordelijkheid, maar de morele verantwoordelijkheid.
In de huidige samenleving zijn we onszelf ook steeds meer gaan zien als een machine door een combinatie van technologische ontwikkelingen, prestatie druk en toenemende focus op meetbare resultaten. We gaan onszelf zien als een systeem dat moet worden geoptimaliseerd. Kenmerkend voor het machinemodel is het onwrikbare vertrouwen in de maakbaarheid van de samenleving en van het opvoeden van kinderen. Gevolgen van een samenleving als machine: constante staat van ontevredenheid met huidige situatie.
Een pedagogische basis is niet één praktijk, maar ene optelsom van allerlei praktijken: een complex weefsel van interacties, routines en gedeelde betekenissen. In elke handeling zie je iets van historie terug. Hierdoor bewegen sociale praktijken en zal de ene praktijk (kinderopvang) een andere pedagogische basis hebben dan de andere (de school).
De lens van de sociale praktijk kijkt naar het handelen van individuele contexten en plaatst deze binnen een breed sociaal kader. Het gaat om handelen tussen mensen. De enige manier waarop de pedagogische basis kan worden versterkt, is een ontmoeting met de specifieke praktijken en het nadenken over samenhang tussen de praktijken. Sociale normen vormen een belangrijk onderdeel van sociale praktijken. Het veranderen van sociale normen gebeurt tussen mensen en niet altijd bewust.
Terwijl in het machinemodel nagenoeg geen ruimte is voor waarden (want niet meetbaar) geeft de lens van sociale praktijken heel veel ruimte voor waarden en normativiteit. Deze lens helpt gesprek te voeren -> wat vinden wij waardevol in deze tijd, wat vinden wij goed voor deze/onze kinderen?
Drie zaken die een pedagogische basis pedagogisch maken:
- De pedagogische relatie is het startpunt en opvoeders hebben het verlangen sterk te maken van het afstemmen van pedagogische relaties.
- Verzameling praktijken die allemaal een andere en eigen bijdrage leveren aan de vrijheid en waarden van kinderen.
- Binnen een stevige pedagogische basis: ‘wat vinden wie goed voor onze kinderen’ is de gespreksbasis.
Naast school komen kinderen ook in het domein van vrije tijd: onthaasten en ontspannen: ont-plekken. Dit zijn sportverenigingen, cultuur e.d. Ook hier worden pedagogische relaties aangegaan met kinderen.
Beschouw de pedagogische basis niet als project of beleidsdoel. Erken dat jij overal is en wees je bewust van je eigen rol in het vormen van deze basis.
Mijn mening
Na van individueel naar inclusief onderwijs wilde ik dit boek van Bert Wienen ook graag lezen. Dit boek is niet zo vernieuwend als het vorige boek, maar heeft opnieuw een mooie boodschap. Ik denk dat dit boek mooi is om te bespreken met beleidsmakers domein jeugd van gemeenten en als scholen, gemeenten en ouders samen te gaan optrekken in het neerleggen van een fijne pedagogische basis voor de toekomst.
Boekgegevens
Titel: Laat/d de pedagogische basis met rust
Auteur: Bert Wienen
Uitgeverij: Instondo